Томуу, томуу төст өвчний талаар юу зохих вэ?
Амьсгалын замын вирусын шалтаант цочмог халдварт өвчнүүд нь томуу ба томуу төст өвчин буюу ханиад шуухинаа гэсэн 2 том бүлэгт хуваагдана. Инфлуэнза вирусаар үүсгэгдэх халдварыг томуу, харин энэхүү вирусаас бусад бүх вирусаар үүсгэгдэх халдварыг ханиад шуухинаа (томуу төст өвчин) гэнэ.
Эдгээрээс риновирус, параинфлуэнза вирус, респиратор – синтициал вирус, аденовирус, коронавирус, коксаки вирус голчлон тохиолдоно. Өөрөөр хэлбэл 200 гаруй төрлийн вирус ханиад, томууг үүсгэдэг тул бага насны хүүхэд жилдээ ойролцоогоор 6 – 10 удаа энэ өвчнөөр өвчилдөг. Ингэж олон удаа өвчлөхөд хүүхдийн дархлаа тогтолцоо гүйцэт хөгжөөгүй байдаг нь ихээхэн нөлөөлнө.
Олуулаа нэг дор амьдрах, хүүхэд ясли цэцэрлэгт явдаг байх эсвэл цэцэрлэгийн ах эгчтэй тохиолдолд илүү олон удаа өвчилдөг.
Томуу нь улирлын чанартай тархдаг, амьсгалын замын маш хүнд өвчин юм. Халууралтаар эхэлж ойролцоогоор 5 хоног өндөр халуурах ба хамар битүүрэх, толгой, яс, булчингаар хүчтэй өвдөх, хоолонд дургүй болох, бөөлжих, хуурай ханиах, маш их ядарч сульдах, хөлс ихээр гарах шинжүүдээр илэрнэ. Иймд хүүхдийн биеийн ерөнхий байдал хүнд байдаг. Томуу нь чихний халдвар, уушгины хатгалгаа зэрэг өвчнөөр хүндрэх нь элбэг. Дийлэнхидээ эмнэлэгт хэвтэж эмчлүүлэх шаардлага гардаг, нас баралт ч тохиолдоно.
Ханиад шуухинаа нь нус гоожих, найтаах, хамар битүүрэх, ханиах, хоолой өвдөх/сөөх шинжүүдээр эхэлнэ. Халдвар үүсгэгч вирусээсээ шалтгаалан эдгээр шинжүүд илэрсний дараагийн хэд хоногт цөөн хоног өндөр биш халуурах ба эсвэл халуурахгүй. Харин толгой хүчтэй өвдөх, хоолонд дургүй болох, бөөлжих шинж илрээд байдаггүй. Ханиад нь томууг бодвол хөнгөн өвчин. Иймд хүүхдийн биеийн ерөнхий байдал хүнд байдаггүй, дийлэнхидээ хүндрэлгүйгээр 1-2 долоо хоногт эдгэрдэг.
Томуугийн үед вирусын эсрэг эмчилгээ (oseltamivir буюу худалдааны нэршил нь tamiflu) хийж өвчний явцыг богиносгох, хүндрэлээс сэргийлэх боломжтой. Харамсалтай нь ханиад шуухинааг эдгэрүүлэх эм байдаггүй (өвчний явцыг богиносгох боломжгүй). Иймд ханиадны үед халуун бууруулах/өвдөлт намдаах, нусыг соруулж цэвэрлэх, салст хуурайшуулах (нус цэр багасгах), цэр шингэлэх, хордлого тайлах (шингэн ихээр уулгах), агаарыг чийгшүүлэх зэрэг зовиур шаналгааг хөнгөвчлөх эмчилгээ л хийдэг. Ханиад шуухинаагийн үүсгэгч нь вирус тул антибиотик (зөвхөн нянг устгахаас бус вирусыг устгахгүй) эмчилгээ ямар нэг үр дүнгүй. Харин ч антибиотик хэрэглэснээр түүнд тэсвэртэй байдал үүсч хожим нь нянгийн халдвараар өвчлөх тохиолдолд эмчилгээний үр дүн муу байх өндөр эрсдэл үүсдэг.
Монгол Улсад Европын чанарын баталгаатай “Томууны эсрэг вакцин”-ийг жил бүр Сос Медика Монгол/Sos Medica, Mongolia эмнэлэг оруулж ирж дархлаажуулалт хийдэг нь нэн сайшаалтай.